Wykorzystanie światła spolaryzowanego w badaniach gemmologicznych służy głównie celom identyfikacyjnym. Badania te mogą ujawnić na przykład, jaki jest charakter optyczny badanego kamenia, co pozwala ograniczyć obszar poszukiwań wyłącznie do kamieni o takim właśnie charakterze.
Badaniom polaryskopowym mogą być poddawane kamienie przepuszczające promieniowanie (strumień świetlny), a więc kamienie przezroczyste i przeświecające.
Dla tej grupy kamieni można określić:
-  własności optyczne (kamienie izotropowe albo anizotropowe), przynależność do grupy optycznej (jednoosiowe lub dwuosiowe) oraz występowanie anomalii optycznych (dwójłomność anomalna, dwójłomne agregaty),
-  liczbę i kierunek osi optycznych (kamienie dwójłomne jednoosiowe lub dwuosiowe),
-  pleochroizm. Zaopatrzony w soczewkę skupiającą, polaryskop umożliwia prowadzenie badań konoskopowych.