Zależnie od sposobu wzbudzania wyróżnia się wiele rodzajów luminescencji. Z gemmologicznego punktu widzenia, najistotniejsze znaczenie ma fotoluminescencja, którą w zależności od szybkości gaśnięcia jarzenia, po zaprzestaniu wzbudzania, dzieli się na fluorescencję i fosforescencję.
Źródłem wzbudzania dla obu rodzajów fotoluminescencji jest promieniowanie nadfioletowe o długości fali 200-400 nm. Ze względów praktycznych wyróżnia się nadfiolet daleki o zakresie 200-300 nm (254 nm), dający promieniowanie zwyczajowo określane jako krótkofalowe (KUV) i nadfiolet bliski o zakresie 300-400 nm (365 nm), dający tzw. promieniowanie długofalowe (DUV). Oczywiście nie wyklucza to możliwości stosowania innych źródeł wzbudzania, jak promieniowanie katodowe, rentgenowskie lub inne.