Gęstość jest jedną z ważniejszych cech diagnostycznych kamieni. Jest to wielkość bardzo zróżnicowana, zależna m.in. od składu chemicznego.
W praktyce gemmologicznej posługujemy się zwykle pojęciem gęstości względnej wyrażającej stosunek dwóch gęstości substancji w warunkach standardowych.
Gęstość względną kamieni określa się w stosunku do gęstości wody destylowanej, rzadziej innej cieczy.
Gęstość można oznaczać różnymi metodami:

• hydrostatycznego ważenia,
• suspensyjną,
• piknometryczną,
• arytmetyczną.

Wybór metody zależy od wielkości kamienia (próbki) oraz oczekiwanej dokładności.